Samen Weerbaar Gelderland-Midden
In het oosten van het land sloten politie, gemeenten, justitie, belastingdienst en de provincie een Pact om ondermijnende criminaliteit aan te pakken. Een van de burgemeesters, Arend van Hout (burgemeester van Westervoort), werd hiervoor verantwoordelijkheid. Hij stelde vervolgens een stuurgroep samen met vertegenwoordigers van bovengenoemde organisaties. Het plan ‘Samen Weerbaar Gelderland-midden’ heeft drie pijlers:
- het weerbaar maken van de overheid,
- de aanpak van ondermijning (proces en casuïstiek) en
- het weerbaar maken van de maatschappij.
Opdracht: weerbaar maken
De stuurgroep gaf toen aan de projectleider (Petra van den Berg) de opdracht om de maatschappij weerbaar te maken tegen ondermijning. Zij stelde een expertgroep samen met mensen met verschillende kwaliteiten. Zij werken bij de politie (o.a. Nicole Lieve) gemeenten (Carola Bremer, Leonie Willemsen), Veiligheidshuis (Miranda Martens), Regionaal Informatie en Expertise Centrum (Jacques de Warle) Openbaar Ministerie (Martine Polfliet en Monique Willemsen) en de belastingdienst. Ook een journalist en documentairemaker sloten aan (Bas Steman en Ariane Greep). De eerste uitdaging was beantwoorden van de vragen:
- Wie is de maatschappij?
- Wat is ondermijning eigenlijk?
- En hoe kunnen we weerbaar maken?
Er werd een communicatieformat ontwikkeld (zie afbeelding).
En de ‘maatschappij’ werd onderverdeeld in groepen waarop ‘criminelen’ zich op richten voor hun criminele activiteiten.
Dit waren in ieder geval de ondernemers, inwoners en mensen die buitenaf wonen. Daarbij spraken we met jongeren. Hieruit werd duidelijk dat zij ook een belangrijke groep zijn voor criminelen voor hun criminele onderneming. Deze doelgroep werd belangrijkste speerpunt in de aanpak.
Ondermijnende criminaliteit ga je pas zien als je het doorhebt.
De criminelen werken liefst onder de radar en zijn dan onzichtbaar voor ‘de maatschappij’. Daarom is het nodig het ontzichtbare (ondermijnende criminaliteit) te leren zien. Het weerbaar maken van de maatschappij start met bewustwording. De expertgroep wil dit doen met persoonlijke verhalen van slachtoffers van en mensen uit de georganiseerde criminaliteit. Dit is ‘storytelling’. En natuurlijk met keiharde feiten over wat er aan de hand is. Ook wil de expertgroep vertellen wat je dan kunt doen als je het signaleert. De expertgroep Weerbare Maatschappij heeft als proef een aantal lessen gegeven aan studenten op het MBO.
De communicatiestrategie en het bewustwordingsprogramma werd daarna goedgekeurd door alle burgemeesters, politie en justitie in Gelderland Midden (Districtelijk Veiligheidsoverleg). .
Het voorstel werd uitgewerkt tot Programmaplan 2020-2021 . Nadat de financiering rond was, is het Programmateam van start gegaan.
Voor 2022 is een nieuw programmaplan vastgesteld.
Organisatie en financiering
De Stuurgroep Samen Weerbaar is de opdrachtgever van het Programma en bestaat uit:
- Arend van Hout, burgemeester van Westervoort en voorzitter
- Naomi Hoekstra, districtchef politie Gelderland-midden
- Geertje Verstegen, gebiedsofficier van justitie
- Gerard Paans, belastingdienst
- Sjoerd van Roosmalen, provincie
- Albert Bootsma, Regionaal Informatie en Expertise Centrum
Financiers die de uitvoering mogelijk maken zijn het Ministerie van Justitie en Veiligheid en Provincie Gelderland.
Programmateam
#Leerlingalert werkt met een kernteam: Petra van den Berg (programmaleider en trainer), Melissa Rekers (trainer, ondersteuning en onderzoeker).
Het team bestaat verder uit trainers, die vanuit hun organisatie mogen bijdragen aan het programma. Zonder deze capaciteit kan het programma ook niet uitgevoerd worden. Zij komen uit het onderwijs, zorg- en veiligheidsnetwerk, zoals docenten, jeugdhulpverlening, politiemedewerkers, adviseurs veiligheid of andere medewerkers van de gemeente en adviseurs van het Regionaal Informatie en Expertise Centrum. Verder werken we samen met studenten van Saxion (onderzoek en stage) en Hogeschool Arnhem Nijmegen (lerarenopleiding).
Een andere organisatie waar nauw mee wordt samengewerkt is het Platform Veilig Ondernemen Oost Nederland.
