De website wordt gelanceerd. Hierop staat alles wat we tot nu toe hebben ontwikkeld. We delen onze historie. Het is dan wordt het van iedereen. Een mijlpaal. Wat ging daaraan vooraf? Ik neem jullie mee in ons verhaal.
In de catacomben van de gemeente Rheden
We, toen nog de expertgroep Weerbare Maatschappij (zie ook achtergrond & organisatie), kregen in 2017 de opdracht om de maatschappij weerbaar te maken. We trokken ons zich terug in de catacomben van de gemeente Rheden. Op zich al een setting die zo in een misdaadserie gebruikt kan worden. Ondergronds. Weg van het zichtbare. We wilden aan de slag. Ondermijnende criminaliteit was overal. Dat moest stoppen. We wilden resultaten behalen voor dit maatschappelijke probleem. De werkelijkheid was, dat we zelf veel vragen hadden.
Zoektocht naar weerbaar maken
Allereerst moesten we uitvinden wie de ‘maatschappij’ eigenlijk is. En ook de vraag beantwoorden: waartegen moeten we de maatschappij weerbaar maken? Vervolgens kwamen we erachter dat we het onzichtbare (georganiseerde criminaliteit) zichtbaar moeten maken. Als je het niet ziet en beseft wat voor impact georganiseerde misdaad heeft op onze samenleving, dan voel je je er ook niet verantwoordelijk voor. Hoe doe je dat? Urgentie creëren. Een ingewikkeld en zwaar thema begrijpelijk uitleggen. Ingewikkeld vonden we dat. Daarmee hadden we onvoldoende ervaring. We haalden er een journalist en documentairemaker bij. Externe denkkracht binnenhalen in combinatie met de diversiteit aan kwaliteiten en expertise van de leden van de expertgroep waren noodzakelijke elementen om tot resultaat te komen.
De basis gelegd
We ontwikkelden uiteindelijk een format wat bruikbaar is voor alle communicatie over georganiseerde misdaad. Aan de hand van persoonlijke verhalen en keiharde feiten nemen we ‘de maatschappij’ mee. Hiermee was de basis gelegd voor ons inhoudelijke programma. Dit zie je nu ook terug in alle lessen die we hebben ontwikkeld. Maar dat wisten we toen nog niet.
Jeugd werd onze belangrijkste focus
We kwamen uit de catacomben en gingen praten met doelgroepen. En ook met jongeren. De jeugd is kwetsbaar, daarover schreven Pieter Tops en Jan Tromp ook. Dit werd bevestigd door onze gesprekken met jongeren. Zij vertellen wat er aan de hand is. Dat geronseld worden door criminelen heel dichtbij is. Of het nu vrienden van vrienden zijn, familie of in het uitgaansleven. Deze doelgroep werd voor de expertgroep de belangrijkste focus. De jeugd heeft de toekomst. We zullen niet anders kunnen en moeten, dan deze jeugd nu meenemen in de ‘echte wereld van snel geld verdienen in de criminaliteit.
We zijn het gewoon gaan doen
Nadat we focus hadden – en ons format – zijn we naar de school gegaan. Daar zijn de jongeren. En toevallig was er een gastles gepland bij studenten in opleiding als toezichthouder. Normaliter zou deze les gaan over gemeente en veiligheidstaken. Dit was onze kans. We gingen het hebben over ondermijning. Op 27 september 2018 gaven Nicole Lieve en ik onze eerste les aan MBO-studenten op het Rijnijssel in Arnhem. Jongeren waren anderhalf uur geboeid. We kregen terug dat dit een goede les was: ze waren aan het denken gezet, de jongeren. ’t Rhedens in Dieren had de primeur voor VO-scholen. Stukje bij beetje werd de inhoud van de lessen en de didactische vormen verbeterd tot wat het nu is.
Vertrouwen
De resultaten presenteerden we aan onze opdrachtgevers. En we kregen het vertrouwen om het verder uit te bouwen en middelen te genereren. We hadden wat hobbels te nemen. En het is gelukt. Het Ministerie van JV en de provincie maakten uitvoering van de plannen mogelijk.
Bundeling van kennis, twee jaar ontwikkelen en doen
In dit programma zit kennis van zoveel mensen. Mensen die werken bij de politie, als rechercheur, wijkagent of strategisch adviseur ondermijning. Of in het onderwijs als docent, mentor of lector. En ook bij een gemeente, als bestuurder, adviseur veiligheid, jeugdconsulent, bijzondere opsporingsambtenaar of communicatieadviseur. Belastingadviseurs, bankmedewerkers, medewerkers van de FIOD of het Regionaal Informatie en Expertise Centrum. Officieren van justitie en beleidsmedewerkers van het Openbaar Ministerie. En ook mensen die werken bij organisaties zoals Centrum Kinderhandel Mensenhandel, Rode Kruis, Platform Veilig Ondernemen, Halt, Iriszorg. Zelfs journalisten en documentairemakers hebben hun aandeel geleverd.
Dit is uiteindelijk de optelsom van meer dan twee jaar ontwikkelen en ondertussen doen. Want dat is de kracht van dit programma: idee – uitproberen – evalueren – aanpassen – groot maken. En alles staat nu op deze website.
Trots op waar we nu staan
De Expertgroep Weerbare Maatschappij is gestopt. Het programmateam #leerling- student-, ouder- en docentalert gaat verder. Nu al zijn meer dan 2000 jongeren, hun docenten en ouders meegenomen in de wereld van georganiseerde misdaad. Hoe makkelijk jongeren daarin getrokken kunnen worden. Vertelden we hoe je dit kunt voorkomen en wat je kunt doen als je het signaleert. Steeds zijn in gesprek met nog meer scholen om de lessen te kunnen geven. Scholen, die willen bijdragen aan dit maatschappelijke probleem.
Website
De website heeft een openbaar- en besloten gedeelte. Op het openbare deel is allerlei informatie over ons programma te vinden en een agenda. Het besloten deel is voor trainers en docenten. Zij kunnen daarop het lesmateriaal vinden en hebben toegang tot onze bibliotheek. Docenten kunnen vervolgens geautoriseerd worden als op de school waar zij werken, het programma is geïntroduceerd.
Ik hoop dat de website je inspireert en dat je mee wilt doen in de aanpak om te voorkomen dat jongeren in die criminele wereld terecht komen.
Petra van den Berg, programmaleider.
